Servisten mi gelmeli yoksa client mı yapmalı ?..
Hem server tarafta hem de client tarafta geliştirme yapan biri olarak kolayca söyleyebilirim ki bu iki soru yazılımla uğraşan kişilerin sıkça dile getirdiği sorulardan dır. Özellikle 10-12 kişilik development ekiplerinin bulunduğu projelerde client ve server tarafını geliştiren kişilerin genelde scrum'larda birbirlerine karşı dile getirirler bu cümleleri. Jira'da yeni bir bug açılır analist arkadaş genelde platform belirtilmişse direkt olarak bug'ı o platformu geliştiren kişiye assign eder. Sonrasında o arkadaş ilgili bug'ın altına server-side geliştirmesini yapan arkadaşlardan birini mention'layarak şu sihirli yorumu yazar "servisten gelmeli veya servis yapmalı" veya bunun tam tersi bug server-side geliştirme yapan kişiye açılır o yorum yazarak "client yapmalı" vs şeklinde bir cümle yazar. İşte taht kavgaları tamda o anda başlar.
Aslında bu gereksiz kavganın yaşanmasındaki sebeplerin başında gerekli geliştirme hem client hem de server tarafta da yapılabiliyordur ancak developer geliştirmeyi üzerine almak istemediğinden diğer tarafa atmak ister. Bir kaç ördenk case den yola çıkarak bu soruna çözüm bulabiliriz aslında.
SOA gerçeklerinden yola çıkacak olursak yönetimin service tarafından yapılabiliyor olması bir projede oldukça önemlidir. Örneğin bir mobil proje geliştiriyorsunuz ve username password yanlış olduğunda kullanıcıya gösterdiğiniz bir uyarı metni var "Girmiş olduğunuz bilgiler hatalıdır." şeklinde. Bu geliştirmeyi client tarafta yaptığınızı düşünelim ve uygulama marketteyken müşteri dedi ki "ya biz şu metni Girmiş olduğunuz bilgiler hatalıdır. Lütfen tekrar deneyiniz." olarak değiştirelim ve bunu hemen 1-2 saat içerisinde yapalım. Proje müdür OK verdi ve geliştirmeyi yapmak için hem ios hem android projelerinde metni değiştirdiniz tekrardan markete submit ettiniz. Uygulamanın market onay sürecinden geçmesi özellikle ios tarafında bazen 1 hafta dahi sürebiliyor. Ne oldu peki müşteri 1-2 saatte halledelim dedi ancak siz 1 haftada halledebildiniz. Eğer client'cı arkadaşların dediği gibi "geliştirmeyi servis yapsın" cümlesini dinleyerek yola çıksaydık ve geliştme service tarafında yapılmış olsaydı hemen ilgili metin değişikliğini db'de bulunan tablodan güncelleyip dakikalar içerisinde isteği yerine getirmiş olacaktık.
Tabi client'ın her dediği yapıldığında da bir süre sonra servisci arkadaşlarda şu cümleyi ister sitemez duyabiliyoruz "e uygulamayı biz yazıyoz zaten client napıyo ki.." Bu gibi durumlar içinde aslında çok arada kalınan bir case ise ve client'ın yapması daha kolay bir durum ise client'ta yapmak daha doğru olacaktır. Örnek olarak karşılaştığım bir case olmuştu. Uygulamada ürün detay sayfasının bir bölümünün arka planında blur şekilde ürün görselinni gösterilmesi isteniyordu ve ürün resmi dış servis sağlayıcıdan dikdörtgen şeklinde geliyordu. Bunun için client tarafı bu geliştirmeyi servis yapacak demiş ve servis tarafını geliştiren ekibe yani bize şöyle bir geliştirme ticket'ı açıldı "Gelen dikdörtgen resim alınacak resmin en ortada bulunan kısmından 200x200 boyutlarında bulunan kısmı alnıp client'a o şekilde gönderilecek..." ve 2 gün sonra sürüm çıkmayı planlıyoruz.. WTF oluyosun ilk okuduğunda ama geliştirmede bu. Muhakak yapılır ancak ne gerek var o kadar uğraşmaya diyor insan. Daha önceleri client geliştirmesi yapıtığımdan biliyorum ki o resmi client tarafta alıp arka plana yerleştirip ortalamak max 15 dkkalık bir iş olsa gerek. Hemen takım liderine durumu anlattım ve hakiketen client tarafı 15-20 dkka içerisinde istenilen geliştirmeyi yaptı. Burda şunu sorabilirsiniz, e yarın 300x300 olacak şekilde isterlerse ne olacak ? Olabilir tabikide ancak 15 dkka nere 1-2 gün nere. Bu gibi durumlarda ekip olarak çoğunluğa göre karar alınıp en hızlı çözüm hangisi ise o uygulanmaya çalışılır.
Sonuç olarak; serviste mi gelmeli yoksa client mı yapmalı diye tekrar soracak olursak "it depends on the business" diyorum ben yani işe göre değişir ve her ne kadar herşeyi servisten yönetmemiz gereksede gerçek olan o ana göre mantıklı olan çözüm ney ise o taraf yapıyor olmalıdır. Gerçekten iki tarafıda en iyi şekilde bilen bir kişiye danışarak veya iki taraf bir araya gelip istişare yaptıktan sonra en efektif çözüm bulunacaktır.