Messaging Queue (MQ), fire-and-forget communication dediğimiz asynchronous çalışma yapısı üzerine kurulmuş yapılar için günümüz yazılım dünyasının en popüler yapısıdır. Bu yapılara örnek olarak; JMS, MSMQ, RabbitMQ, Kafka etc. verebiliriz ve  genel çerçeveden baktığımızda messaging queue'ler bir sender-receiver şeklinde çalışırlar.

RabbitMQ Nedir

RabbitMQ, Erlang dili ile open-source olarak geliştirilen ve Open Telecom Platform kütüphanesi üzerinde build edilebilen günümüz server-to-server/app-to-app communication ihtiyaçları konusunda giderek popüler olan hızlı bir messaging queue yapısıdır. Advanced Message Queuing Protocol (AMQP) implement ederek uygulamalar ve server'lar arası veri alışverişini sağlar.

Rabbitmq Publisher ve Consumer mantığıyla çalışır. Örneğin data-exchange yapmanız gereken bir iş var bunu rabbitmq üzerinden publisher'ile ilgili queue'ya publish edip sonrasında bu queue'yu consume edecek bir consumer projesi oluşturup yapmak istediğimiz bu işlemi consumer'a yaptırabiliriz. Bu işlemler genelde ana uygulama üzerinde yapmak istemeyeceğimiz yükü fazla olan işlemler olabilir.

Daha basit anlatacak olursak; sunucu RabbitMQ sunucusuna bir message gönderir ve sunucu bu mesajı ilgili queue'ya yönlendirir. Sonrasında başka bir uygulama bu queue'yu dinler ve FIFO mantığıyla çalışan kuyruktaki bu mesajları consume ederek süreci sonlandırır. Sahip olduğu Web Management Interface ile de bulunan queue'ları görüntüleyebilme, requeue etme, delete, purge gibi daha bir çok işlemi yapabilmemizi sağlar.

Queue yapıları aslında projelerimiz için birer middleware görevi görmektedir. Ana uygulamanızdan queue ya push ettiğiniz message Consumer down olsa dahi o message'ı queue'da bekletir ve consumer tekrardan start olduğunda o message'ı tekrar tekrar push etmeye çalışır ve böylelikle veri kaybının da önüne geçmemizi sağlar. 

Bazı term'lere bakacak olursak;

Producer/Publisher : Queue'ya message'ı gönderen yapıya verilen isimdir.
Consumer : Queue'yu dinleyerek ilgili message'ları receive eden yapıdır.                                                                                                                                               Queue : First-in-first-out mantığıyla çalışan kuyruk yapımız.
Exchange : Routing yani kuyruğa iletilen message'ı route eden yapıdır ve routing işlemini yapan çeşitli yapılar bulunmaktadır.

Kurulum

İlk olarak rabbitmq erlang dili ile geliştirildiğinden makinamızda sahip olduğumuz işletim sistemine göre uygun versiyona ait erlang dosyalarını erlang.org sitesinden indirip kuralım.

Sonrasında ise rabbitmq.com sitesinden Windows için güncel rabbitmq server versiyonunu indirip kuralım.

Kurulumlar sorunsuz bir şekilde tamamlandıktan sonra yukarıda da bahsettiğimiz web arayüzünü aktifleştirelim. Bunun için rabbimq sbin dosyası içerisinde olan RabbitMQ Command Prompt'ı çalıştıralım ve aşağıdaki komut satırını yazalım.

> rabbitmq-plugins enable rabbitmq_management

RabbitMQ windows makinada Windows Service olarak çalışır ve yukarıda yazdığımız web arayüzünü enable etme komutunun hemen çalışabilmesi için rabbitmq'yu aşağıdaki gibi stop/start edelim.

> net service stop RabbitMQ
.....
> net service start RabbitMQ

Şimdi ise browser üzerinden http://localhost:15672/ adresine giderek login için default credential'lar username/password guest/guest olarak girdikten sonra aşağıdaki gibi arayüzü göreceğiz.

Şuan mevcutta herhangi bir queue oluşturmadığımızdan üstte bulunan exchange tab'ına tıkladığımızda aşağıdaki gibi default exchange listesini görüntüleyebiliriz.

RabbitMQ Windows Üzerinden kurulumu bu kadardı. Sonraki yazılarda Exchange tool'larındanbirini kullanarak basit bir publisher consumer örneği ile devam edeceğiz.